Gıda Tarım ve Havancılık Bakanlığı tarafından; 2015/16 Nolu, Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 30.04.2015 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlamak için, gerçek ve tüzel kişilerin ekonomik faaliyetlere yönelik yatırımlarının desteklenmesi amacıyla yapılması gereken hususları kapsayan söz konusu tebliğ ile getirilen düzenlemelerin ayrıntılarına aşağıda yer verilmiştir.

Destekleme Kapsamındaki Yatırım Konuları

Ekonomik yatırımlar destekleme programı kapsamında desteklenecek yatırım konuları aşağıdaki gibidir.

a) Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik yeni tesislerin yapımı,

b) Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik mevcut faal olan veya olmayan tesislerin kapasite artırımı ve teknoloji yenilenmesi,

c) Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması,

ç) Alternatif enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımı,

d) Tebliğ kapsamında bulunan konularla ilgili tarımsal faaliyetlere yönelik yapılmış tesisler ile bu Tebliğ kapsamında yapılacak tesislerde, ayrıca 3 dekardan küçük olmaması şartıyla örtü altı kayıt sistemine kayıtlı mevcut modern seralarda kullanılmak üzere; alternatif enerji kaynaklarından jeotermal ve biyogazdan ısı ve/veya elektrik üreten tesisler ile güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten tesislerin yapımı,

e) Tarımsal üretime yönelik modern sabit yatırımlar,

f) Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

Destekleme Kapsamı Dışında Tutulan Hususlar

a)Tebliğ kapsamında tarımsal ürünlerin üretimine yönelik bir hibe desteği verilmez.

b) Tarımsal ürünlerin işlenmesi kapsamında, başka bir yatırım tesisinde ilk işlemesi yapılan mamul ürünün ikincil işlenmesine ve paketlenmesine yönelik yatırım teklifleri hibe desteği kapsamında değerlendirilmez. Sert kabuklu meyveler bu madde kapsamında değildir.

c) Un ve karma yem konularında yeni yatırım tesisi başvuruları kabul edilmez. Kütlü pamuk konusunda teknoloji yenileme ve kapasite artırımı dışındaki başvurular kabul edilmez. Çay konusunda sadece yaş çay üretiminin yapıldığı illerdeki başvurular kabul edilir.

d) Tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik yeni tesis başvurularında sadece çelik silo ve soğuk hava deposu hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

e) Yatırımcılar bu Tebliğ kapsamında ekonomik yatırım konularında ülke genelinde sadece bir adet proje başvurusunda bulunabilir.

f) 18/1/2011 tarihli ve 2011/1409 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak çıkarılan tebliğler kapsamında daha önce hibe desteğinden yararlanan tesisler için, alternatif enerji üretimine yönelik kapasite artırımı ve teknoloji yenileme konusundaki başvurular hariç hibe başvurusu yapılamaz. Bu tesislerin bulunduğu parsellerde farklı bir yatırım konusunda hibe başvurusunda bulunulabilir. Ancak tarımsal amaçlı kooperatif, birlik ve bunların üst birlikleri tüm yatırım konularında hibe başvurusunda bulunabilirler.

g)Kapasite artırımı teknoloji yenilemeye ve  kısmen yapılmış tesislerin tamamlanmasına yönelik başvuruların hibe desteği kapsamında değerlendirilebilmesi için, mutlaka başvuruya konu yatırımın yapı ruhsatı veya yapı kullanım izin belgesi ile uyumlu olması gerekir.

h) Bütün başvurularda yatırım yerinin; başvuru sahibi adına olması veya Hazine, belediye, il özel idaresi, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, ticaret borsası, Vakıflar Genel Müdürlüğü, organize sanayi bölgesi, tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi ve küçük ihtisas sanayi sitesinden başvuru sahibi adına bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren en az 7 yıl tahsis/irtifak tesis edilmiş olması veya Hazine, belediye, il özel idaresi, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, ticaret borsası, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile bunlar dışında kalan tüzel ve gerçek kişilerden bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren en az 7 yıl kiralanmış olması gerekmektedir. Tarımsal amaçlı kooperatiflerce balıkçı barınaklarına yapılacak olan soğuk hava deposu başvurularında 7 yıl kira süresi şartı aranmaz.

ı) Tarımsal üretime yönelik modern sabit yatırım projeleri, alternatif enerji kaynakları kullanan seralar, çelik silo ve soğuk hava deposu dışında kalan yeni tesis başvurularında yatırım yerine ait imar planının en geç hibe sözleşmesi imzalanması aşamasında il müdürlüğüne sunulması gerekmektedir.

Yatırımların Destekleneceği Uygulama İlleri

Tebliğde yatırımların destekleneceği iller 2 ayrı program çerçevesinde tasniflendirilmiş ve yatırımların destekleneceği iller buna göre ayrı ayrı belirlenmiştir. Buna Göre;

1.Program çerçevesinde Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Hatay, Isparta, Mersin, Kars, Kastamonu, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Nevşehir, Ordu, Samsun, Sivas, Tokat, Trabzon, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Aksaray, Karaman, Ardahan illerinde;

a) Yaş meyve sebze tasnif, paketleme ve depolama yatırımları hariç bitkisel ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması,

b) Hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması konusunda sadece ham derinin işlenmesi,

c) Soğuk hava deposu,

ç) Çelik silo,

d) Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması,

e) Alternatif enerji kullanan yeni sera,

f) Alternatif enerji üretim tesisleri konularında yapılacak yatırımlar için başvurular kabul edilir.

2. Program çerçevesinde; Adana, Adıyaman, Antalya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Muğla, Niğde, Rize, Sakarya, Siirt, Sinop, Tekirdağ, Tunceli, Zonguldak, Bayburt, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye ve Düzce illerinde ise;

a) Bitkisel ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması,

b) Hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması,

c) Su ürünlerinin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması,

ç) Soğuk hava deposu,

d) Çelik silo,

e) Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması,

f) Alternatif enerji kullanan yeni sera,

g) Alternatif enerji üretim tesisleri,

ğ) Tarımsal üretime yönelik modern sabit yatırımlar için başvurular kabul edilir.

Yatırımların Tamamlanma  Süresi

Yatırım projelerinin tamamlanma tarihi 01/12/2015’tir. Bu tarihe kadar tamamlanamayan projeler yatırımcıların talebi ve il müdürlüğünün uygun görmesi halinde kendi kaynakları ile doksan günü aşmamak üzere verilecek süre içinde tamamlanır.

Ekonomik Yatırımlar İçin Başvuru Sahiplerinde Aranacak Özellikler

a)Yatırım konularını gerçekleştirmek üzere hazırlanacak proje başvuruları gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılır.

b) Başvuru sahibi gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemine veya Bakanlık tarafından oluşturulmuş diğer kayıt sistemlerine son başvuru tarihinden önce kayıtlı olması gerekir.

c) Ekonomik yatırımlara yönelik proje konularına başvurabilecek tüzel kişilerin idari ve mali açıdan kamudan bağımsız olması gerekir. Köylere hizmet götürme birliklerinin ortak oldukları şirketler ise bu kapsam dışındadır. Ancak bu şirketlerdeki köylere hizmet götürme birliklerinin hisse oranı en fazla % 49 olacaktır.

d) Ekonomik yatırımlar için son başvuru tarihinden önce kurulan;

- Kollektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler ve bunların aralarında oluşturdukları ortaklıklar, ile Tarımsal amaçlı kooperatifler, birlikler ile bunların üst birlikleri, ekonomik yatırım konularına tüzel kişilik olarak başvurabilirler.

e)Daha Önceki tebliğler kapsamında hibe sözleşmesi imzalayan yatırımcılardan yatırımını henüz nihai rapora bağlayamayanlar hibe başvurusunda bulunamazlar.

Ekonomik Yatırım Konularında Yatırım Tutarı Ve Destekleme Oranı

Ekonomik yatırım konularında hibeye esas proje gideri;

a) Bitkisel ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlardan yaş meyve sebze tasnif, paketleme ve depolama yatırımları için 3.000.000 Türk Lirası, tohum işleme, paketleme ve depolama yatırımları için 3.000.000 Türk Lirası, bunun dışında kalan yatırımlar için 1.000.000 Türk Lirası,

b) Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlara 3.000.000 Türk Lirası,

c) Su ürünleri işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlara 3.000.000 Türk Lirası,

ç) Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlara 2.000.000 Türk Lirası,

d) Alternatif enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımına yönelik yatırımlara 3.000.000 Türk Lirası,

e) Soğuk hava deposu yapımına yönelik yeni yatırımlara 1.000.000 Türk Lirası,

f) Çelik silo yapımına yönelik yeni yatırımlara 1.000.000 Türk Lirası,

g) Tebliğ kapsamında bulunan konularla ilgili tarımsal faaliyetlere yönelik yapılmış tesislerde kullanılmak üzere; alternatif enerji kaynaklarından jeotermal ve biyogazdan ısı ve/veya elektrik üreten tesisler ile güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten tesislerin yapımına yönelik yatırımlara 3.000.000 Türk Lirası,

ğ) Tarımsal üretime yönelik modern sabit yatırımlardan mantar yetiştiriciliği ve kültür balıkçılığına yönelik sabit yatırımlara 1.000.000 Türk Lirası, büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırımlara 1.500.000 Türk Lirası, küçükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırımlarda 1.000.000 Türk Lirasını geçemez.

-Hibeye esas proje tutarının %50’sine hibe yoluyla destek verilir. Diğer %50’si oranındaki tutarı başvuru sahipleri kendi kaynaklarından temin etmekle yükümlüdür.

-Proje bütçesi KDV (Katma Değer Vergisi) hariç hazırlanır.

-Proje toplam tutarının; yukarıda belirlenen hibeye esas proje tutarını aşması durumunda, artan kısma ait işlerin proje sahiplerince ayni katkı olarak finanse edilmesi ve yatırım süresi içerisinde tamamlanması gerekir. Bu durumun hibe başvurusu ile beraber taahhüt edilmesi şarttır.

-Küçük ve orta ölçekli ekonomik faaliyetlere yönelik yatırım tesislerinin desteklenmesi amaçlandığından, başvuruda belirtilen proje toplam tutarı ile yatırım konusunun tam olarak gerçekleşmesi sağlanmalıdır.

Hibe Desteği Kapsamındaki Proje Giderleri

 Tebliğ kapsamında hibe desteği verilecek proje giderlerinin; Yatırımcı ile akdedilen hibe sözleşmesinden sonra gerçekleştirilmesi, Hibe sözleşmesi ekinde sunulan tatbikat projesinde belirtilmiş olması ve hibe desteği verilecek proje giderleri kapsamında yer alması, Hibe sözleşmesi ekinde sunulan proje bütçesi tablosundaki hibeye esas proje giderlerinin, tüm başvurularda 13 üncü maddede belirtilen limitlerin içerisinde kalması, ve hibe sözleşmesi ekinde sunulan iş planında öngörülen yatırım süresi içerisinde gerçekleşmesi, hibe desteği kapsamındaki giderlerin Bakanlık tarafından yayımlanan satın alma kitabında belirtilen kurallara uygun olarak gerçekleştirilmesi ve belgelere dayandırılması, gerekir.

Hibe Desteği Kapsamındaki Gider Kalemleri

Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde; öngörülen yatırım projesinin ayrılmaz bir parçası ve projenin faaliyete geçmesi için kaçınılmaz olan aşağıda belirtilen giderler, ilgili bölümlerde belirtilen istisnalar geçerli olmak kaydıyla hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

 Yatırım uygulamalarına ait;

-İnşaat işleri alım giderlerine,

-Makine, ekipman ve malzeme alım giderlerine, hibe desteği verilir.

 Yatırımcılar tarafından, proje kapsamında satın alınacak ve hibe desteği verilecek tüm makine, ekipman, malzeme ve inşaat işleri ihale sonucunda belirlenen yüklenicilerle yapılacak sözleşmeler kapsamında sağlanır.

Yatırımcılar ve ortakları tarafından sürekli çalıştırılan veya düzenli ya da dönüşümlü olarak işe alınmış kişiler, kamu çalışanları, kamu kurumları ile kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar yüklenici olamaz.

Hibeye esas proje tutarını oluşturan, hibe desteği verilecek proje giderleri mutlaka teknik projeye ve piyasa etütlerine dayandırılmalı ve proje başvurularında ayrıntılı olarak belirtilmelidir.

 Hibe sözleşmesine bağlanan hibeye esas proje tutarı uygulama sürecinde artırılamaz. Ancak sözleşmeye bağlanan tutarı aşmamak kaydıyla gider kalemleri arasında ilgili maddelerde belirtilen kısıt ve limitlere aykırı olmamak üzere aktarımlar yapılabilir.

Yatırımcı, hibeye esas proje giderlerinden inşaat ve makine ekipmanı ayrı ayrı ihale edebileceği gibi bu giderlerin tamamını tek bir ihale şeklinde de gerçekleştirebilir.

Hibe Desteği Kapsamı Dışındaki Giderler

Proje giderlerine uygun olmayan ve hibe desteği kapsamı dışında kalan giderler şunlardır:

a) Her türlü borçlanma giderleri.

b) Faizler.

c) Başka bir kaynaktan finanse edilen harcama ve giderler.

ç) Kira giderleri.

d) Kur farkı giderleri.

e) Arazi, arsa ve bina alım bedelleri.

f) Bina yakıt, su, elektrik ve apartman aidat giderleri.

g) Ayrı faturalandırılmış nakliye, montaj giderleri.

ğ) Bankacılık giderleri.

h) Denetim giderleri.

ı) KDV de dahil iade alınan veya alınacak vergiler.

i) İkinci el mal alım giderleri.

j) Proje yönetim ve danışmanlık giderleri.

k) Makine tamir ve parça alım giderleri.

l) Laboratuvar sarf malzemeleri.

Program kapsamında; hibe sözleşmesi onaylanmayan projelerle ilgili yapılan hiçbir harcama karşılanmaz, bu giderlerden dolayı herhangi bir sorumluluk ve yükümlülük üstlenilmez.

Bakanlık tarafından yayımlanan satın alma kitabında belirtilen usul ve esaslara uygun olarak gerçekleştirilmeyen, belgelendirilmeyen ve ibraz edilmeyen her türlü satın alma giderleri, hibeye esas gider kapsamında olsa dahi hibe desteğinden karşılanmaz.

Destekleme İçin Son Başvuru Süresi ve Başvuru Yeri

Tebliğde belirtilen usul ve esaslara göre hazırlanan başvuru dosyasının girişi Tebliğin yayımı tarihinden itibaren otuz gün içerisinde elektronik ağ üzerinden yapılır. (30.05.2015) 

Son başvuru tarihi bitiminde elektronik ağ başvurular için veri girişine kapatılır. Program ile ilgilenen gerçek ve tüzel kişiler başvurularını www.tarim.gov.tr internet adresinden yaparlar.

Kesinleşen değerlendirme sonuçları Genel Müdürlükçe il müdürlüklerine yazılı olarak bildirilir. Ayrıca hibe desteğine hak kazanan başvuru sahiplerine ait proje numaraları www.tarim.gov.tr web sitesinde yayımlanarak ilan edilir.

İl müdürlükleri kendilerine iletilen sonuçları, başvuru sahiplerine on gün içerisinde tebliğ eder. Hibe sözleşmesi, il müdürü ile hibe başvuru sahibi arasında akdedilir.

Cezai Hükümler

Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanuni faizi ile birlikte geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar.

Destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar

Bilgilerinize sunarız.

                            Nurullah TOSUN                                            

                                                                                                         Yeminli Mali Muşavir